Küresel atık üretimi hızla artıyor. Birleşmiş Milletler Çevre Programı’na göre 2023’te 2,1 milyar ton olan katı atık miktarının 2050’ye dek 3,8 milyar tona çıkması bekleniyor.Bu atıkların yönetimi, çevre sağlığı ve ekonomi üzerinde doğrudan etkiye sahip. 2020’de atık yönetiminin direkt maliyeti 252 milyar doları bulmuş, çevre ve sağlıkla ilgili ek maliyetlerle 361 milyar dolara ulaşmıştır. Hiçbir önlem alınmazsa 2050’de bu yıllık maliyet 640 milyar doların üzerine çıkabilir. Ancak döngüsel ekonomi modeline geçilmesi halinde yıllık net 108,5 milyar dolar kazanç elde edilebilecektir. Birçok ülke atık yönetiminde sıkı önlemler alıyor: Almanya, Japonya, Kanada gibi ülkeler hanehalkı atıklarının %90’ını geri dönüştürmeyi hedefliyor. Avrupa Birliği ise üreticileri ürünlerinin yaşam döngüsünden sorumlu tutarak döngüsel uygulamaları teşvik ediyor.
· Artan Atık Yükü: 2023: 2.1 milyar ton; 2050: 3.8 milyar ton atık üretimi öngörülüyor.
· Ekonomik Maliyet: 2020: Doğrudan maliyet 252 milyar $ (çevresel maliyetlerle 361 milyar $); 2050’de 640 milyar $’ı aşabilir.
· Döngüsel Kazanç: Atık önleme ve tam geri kazanım senaryosunda yıllık 108,5 milyar $ net ekonomik fayda sağlanabiliyor.
· Politika ve Yatırım: Birçok ülke geri dönüşüm oranını artırmak için hedefler koyuyor; AB’de geliştirilen Ürün Sorumluluğu (EPR) politikaları döngüsel dönüşümü destekliyor.
Bu veriler, atık yönetiminde proaktif adımlar atmanın gerekliliğini gösteriyor. Öncelikle atık oluşumunu azaltmak, organik atığı kompostlamak, endüstriyel süreçleri iyileştirmek ve geri dönüşüm altyapısını güçlendirmek sürdürülebilir bir geleceğin temel taşlarıdır.
Kaynaklar:
· Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), Global Waste Management Outlook 2024unep.orgunep.org.
· Aco Recycling (2024), How Was Recycling in 2024?